ഹസ്രത്ത് മുആവിയ (മൂന്ന്)
സാമ്പത്തിക സുരക്ഷാരംഗത്തെ പരിഷ്കരണങ്ങൾ
ഉയർന്ന സാമ്പത്തിക ശേഷിയും വിപുലമായ അധികാരപരിധിയും വൈവിധ്യമാർന്ന സാമ്പത്തിക വിനിമയ മാർഗങ്ങളുമുണ്ടായിരുന്ന വിശാലമായ ഒരു സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ അധിപനായിരുന്നു മുആവിയ. തന്റെ മുൻഗാമികളുടേതിൽ നിന്നും തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ പ്രസ്തുത സാഹചര്യത്തിൽ അക്കാലത്ത് പിന്തുടർന്നു പോന്നിരുന്ന പല നിയമങ്ങളും അപര്യാപ്തമായിരുന്നു. പുതിയ സാഹചര്യങ്ങൾക്കും കാലത്തിനും അനുസൃതമായ ഒരു സാമ്പത്തിക നയം രൂപീകരിക്കേണ്ടത് അനിവാര്യമായിരുന്നു.
തന്റെ മുൻഗാമികൾ അനുവർത്തിച്ചു പോന്ന സാമ്പത്തിക നയങ്ങൾ മുആവിയ(റ) ഉടച്ചു വാർത്തു. രാഷ്ട്രത്തിന്റെ വരുമാനം വ്യക്തികൾക്ക് മാത്രമായി നൽകി പോന്നിരുന്ന സമ്പ്രദായത്തിൽ നിന്നും അത് സാമൂഹ്യ പുരോഗതിക്കായി ചിലവഴിക്കാൻ തുടങ്ങി. അഥവാ പൊതുഖജനാവിലെ സമ്പത്ത് രാഷ്ട്ര നിർമ്മാണ പ്രക്രിയക്കും വികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കും സർക്കാർ സംവിധാനങ്ങൾ കാര്യക്ഷമമാക്കുവാനും വിനിയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി. തന്റെ മുൻഗാമികളുടെ കാലത്ത് പല മാർഗങ്ങളിലൂടെ പൊതുഖജനാവിൽ കുന്നുകൂടിയ സമ്പത്തുകളെല്ലാം പൗരന്മാർക്ക് വീതിച്ചു നൽകുകയായിരുന്നു.
ഉമർ(റ)ന്റെ കാലത്ത് പൊതുഖജനാവിൽ സമ്പത്ത് കുമിഞ്ഞു കൂടിയപ്പോൾ അത് പൊതുമേഖലയിലേക്കും വികസന പദ്ധതികളിലേക്കും തിരിച്ചുവിടാൻ മാത്രം രാഷ്ട്രം നാഗരിക പുരോഗതി കൈവരിച്ചിരുന്നില്ല. അതിനാൽ അതെല്ലാം പൗരന്മാർക്കിടയിൽ വീതിച്ചു നൽകുക എന്നതാണ് ഏറ്റവും അനുയോജ്യമായ മാർഗമെന്നാണ് അദ്ദേഹം ഗ്രഹിച്ചത്. പൊതുഖജനാവിലെ സമ്പത്ത് വിതരണം ചെയ്യാനായി ഒരു വകുപ്പ് തന്നെ അന്ന് നിലവിൽ വന്നു. എന്നാൽ ജനങ്ങൾക്ക് പൊതുമുതൽ യഥേഷ്ടം വാരിക്കോരി നൽകുന്നതിലൂടെ അവരെ മടിയന്മാരാക്കുകയും തൊഴിലിലും കച്ചവടത്തിലും വിമുഖത കാണിക്കാൻ ഇട വരുത്തുകയും ചെയ്യുമെന്നും ഭരണതന്ത്രജ്ഞതയും നേതൃപാടവവും ഒത്തൊരുമിച്ച അബൂസുഫ്യാൻ(റ) അന്നേ മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിരുന്നു. (ഫുതൂഹുൽ ബുൽദാൻ 440). അബൂ സുഫ്യാൻ(റ)ന്റെ നിലപാടിനെ എതിർത്തില്ലെങ്കിൽ അന്നത്തെ സാഹചര്യത്തിൽ ഉമർ(റ)ന്റെ മുമ്പിൽ കുമിഞ്ഞു കൂടിയ സമ്പത്ത് വിനിമയം ചെയ്യാൻ കൂടുതൽ വഴികളുണ്ടായിരുന്നില്ല.